Tỷ lệ:
Tỷ lệ là qua hệ thích hợp giữa các bộ phận trong tác phẩm cắm hoa. Là quan hệ dài, rộng, cao giữa các yếu tố tạo hình, là tỷ lệ giữa cá thể và chỉnh thể. Tỷ lệ phải hài hòa, cân bằng và đạt yêu cầu thẩm mỹ. Hãy dựa vào điều kiện vật chất và ý tưởng sáng tạo để sắp xếp một quan hệ tỷ lệ thích hợp.
Đan xen:
Đan xen là một trong những cách tạo hình thường thấy trong nghệ thuật cắm hoa hiện đại. Đan xen những cây mềm dẻo có thể uốn cong với nhau, tương tự cách đan giỏ hay chiếu bằng trúc truyền thống, thể hiện nét đẹp thủ công mỹ nghệ. Vật liệu thường dùng như cỏ gấu, gai NewZeland, cỏ lan chi, lá kiếm...
Đan xen vừa có thể tăng mật độ, đồng thời cũng làm giảm mật độ; vừa được khung cho những loại hoa khác, đôi khi lại là chủ thể của tác phẩm.
Tiết tấu hài hòa:
Chất lượng một tác phẩm cắm hoa sẽ được quyết định bởi tính biến hóa của quy luật, còn hay gọi là biến hóa Bố cục. Tác phẩm lôi cuốn hay nhạt nhẽo không phải do số lượng nhiều hay ít mà còn phụ thuộc vào tính logic, vào biểu hiện của cái đẹp đường nét.
Một tác phẩm hay không cần dùng nhiều hoa, nên phối hợp thêm lá hay cành cây, tỉ mỉ trong thiết kế sẽ tạo được tiết tấu nhị nhàng. Ví dụ tầng lớp cao thấp, thứ tự trước sau, kết hợp trái phải, độ dày mỏng và màu sắc...đều là những nhân tố để tọa nên tính hài hòa.
Liên hệ và phân cách:
Các bộ phận trong một tác phẩm không độc lập nhau, giữa chúng có mối liên hệ nhất định, đặc biệt là các vật liệu khô. Quan hệ có thể hữu hình, như dây leo, phiến đá, vật liệu bổ trợ sẽ là cầu nối giữa các bộ phận. Quan hệ cũng có thể là vô hình, chẳng hạn tính phản chiếu và làm nền đệm giữa các bộ phận với nhau.
Ngoài tính liên hệ, không thể thiếu sự phân cách thích hợp. Nó giúp tác phẩm có độ lớn và sâu hơn, thể hiện được tất cả ngụ ý tiềm ẩn. Liên hệ và phân cách có mối tương quan với nhau, thiết kế sao cho cách mà hông ngăn, vừa xa lại vừa gần.
Hài hòa và đối lập:
Hài hòa là điểm thiết yếu trong kỹ thuật cắm hoa. Nói cách khác, trong cắm hoa ngoài việc chú ý hình ảnh cần suy xét đến tính đối lập và thống nhất của hoa. Nếu xử lý tốt mẫu này, sẽ tạo được mối liên hệ và sự phản ánh qua lại hoàn chỉnh giữa các bộ phận trong tác phẩm, tạo tính chặt chẽ và hòa , từ đó có cả cái đẹp của cả chỉnh thể. Ví dụ, màu sắc đậm hay nhạt, số lượng ít hay nhiều, tính mỏng hay dày, kích thước lớn hay nhỏ, dài hay ngắn v.v...
Tóm lại cắm hoa theo phong cách Phương Tây thường vận dụng nghệ thuật đối lập, thể hiện không khí vui vẻ hào hứng. Ngược lại, cắm hoa theo phong cách Phương Đông lại chú trọng tính nghệ thuật và nét hài hòa.
